قدیمی ترین اسباب بازی جهان و ایران، که به‌طور عمده تحت تأثیر فرهنگ و هنر ایران قرار دارد، به دوران باستان برمی‌گردد و شامل تحولاتی است که از گذشته‌های دور تا به امروز ادامه یافته است. اسباب بازی‌ها در ایران به‌عنوان ابزارهایی برای آموزش و سرگرمی کودکان در نظر گرفته شده و نمایانگر بخشی از فرهنگ و هنر ایرانی هستند.
دوران باستان و اسباب بازی‌های اولیه
در دوران باستان، اسباب بازی‌ها در ایران با استفاده از مواد طبیعی و به‌صورت دستی ساخته می‌شدند. در حفاری‌های باستان‌شناسی در ایران، اشیاء و اسباب بازی‌هایی از جنس سفال، چوب و سنگ یافت شده است که نشان‌دهنده‌ی وجود اسباب بازی‌های ساده برای سرگرمی و آموزش کودکان است. به‌عنوان مثال، عروسک‌های سفالی که به شکل انسان‌ها و حیوانات بودند، در این دوران بسیار رایج بودند. این اسباب بازی‌ها معمولاً با دست ساخته می‌شدند و به دلیل مواد اولیه طبیعی، ساده و ابتدایی بودند.
دوران اسلامی و عصر صفویه
با ورود اسلام و تأسیس حکومت‌های اسلامی در ایران، اسباب بازی‌ها تحت تأثیر فرهنگ اسلامی و هنر اسلامی قرار گرفتند. در این دوران، اسباب بازی‌ها با استفاده از مواد گرانبها و با طراحی‌های پیچیده و تزئینی ساخته می‌شدند. عروسک‌ها و بازی‌های کودکانه به‌طور خاص در دربارها و خانواده‌های مرفه تولید می‌شدند. به‌عنوان مثال، عروسک‌های پارچه‌ای با نقوش زیبا و رنگارنگ از این دوران باقی مانده است. همچنین، بازی‌های سنتی مانند «خروس جنگی» و «بازی‌های دستی» نیز در این دوران رایج بودند.
دوران قاجار و پهلوی
در دوران قاجار و پهلوی، تولید اسباب بازی‌ها به‌طور گسترده‌تری انجام شد و با ظهور تکنولوژی‌های جدید، تغییرات زیادی در طراحی و تولید اسباب بازی‌ها ایجاد شد. در این دوران، اسباب بازی‌ها به‌طور عمده از چوب، فلز و پلاستیک ساخته می‌شدند و طراحی‌های متنوع‌تری برای سرگرمی و آموزش کودکان ارائه شد. تولید اسباب بازی‌های صنعتی و استفاده از رنگ‌ها و مواد مختلف، به تحولی در این زمینه منجر شد. همچنین، در این دوران، اسباب بازی‌های خارجی نیز به بازار ایران وارد شد و تأثیرات زیادی بر طراحی و تولید اسباب بازی‌های داخلی گذاشت.
دوران معاصر و نوآوری‌ها
در دوران معاصر، تولید و طراحی اسباب بازی‌ها در ایران تحت تأثیر جهانی شدن و پیشرفت‌های تکنولوژیکی قرار گرفته است. شرکت‌های ایرانی به تولید انواع مختلفی از اسباب بازی‌ها پرداخته و سعی کرده‌اند تا نیازهای مختلف کودکان را با استفاده از مواد جدید و طراحی‌های نوآورانه برآورده کنند. همچنین، توجه بیشتری به جنبه‌های آموزشی و تفریحی اسباب بازی‌ها شده است و تلاش‌های زیادی برای تولید اسباب بازی‌های سازگار با استانداردهای بین‌المللی صورت گرفته است.
در این دوران، اسباب بازی‌های سنتی ایرانی نیز همچنان محبوب هستند و تلاش‌هایی برای حفظ و ترویج این میراث فرهنگی انجام می‌شود. بازی‌هایی مانند «خروس جنگی»، «آب‌پاش» و «پیک‌نیک» که از گذشته‌های دور باقی مانده‌اند، به‌عنوان بخشی از فرهنگ و هویت ایرانی همچنان مورد توجه قرار دارند.
جمع‌بندی
تاریخچه اسباب بازی در ایران نشان‌دهنده‌ی تغییرات گسترده‌ای است که از دوران باستان تا امروز به وقوع پیوسته است. اسباب بازی‌ها در ایران به‌عنوان بخشی از فرهنگ، هنر و زندگی روزمره، نقش مهمی در توسعه شناختی و اجتماعی کودکان ایفا کرده و در عین حال نمایانگر تحولات فرهنگی و اجتماعی در طول تاریخ ایران هستند.
- ۴ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر